Türk bilimadamının müthiş buluşu

Harvard Tıp Fakültesinde öğretim görevlisi olan Umut Özcan, diyabetin gelişimine yol açtığına inanılan mekanizmaları alt üst edecek bir buluşa imza attı. Özcan, obezitede artan iltihabın diyabete neden olmadığını gösterdi.

Harvard Üniversitesinde tıp fakültesi öğrencisiyken yaptığı çalışmalarda diyabetin gelişiminde rol oynayan merkezi bir mekanizmayı bulan ve 29 yaşında fakültenin en genç öğretim görevlisi olmayı başaran Umut Özcan, kendi araştırma grubu ve laboratuvarını kurarak çalışmalarına başladı. Halen Harvard Tıp Fakültesi Çocuk Hastanesi Endokrinoloji bölümünde 10 kişilik bir araştırma ekibini yöneten ve dersler veren Özcan, yeni bir buluşa imza attı.

Nature Medicine'de yayınlandı

Dünyanın en saygın bilim dergilerinden Nature Medicine'de son 1,5 yılda 3'üncü makalesi yayımlanan Özcan, obezitenin dünyada çok hızlı bir şekilde yükselmesiyle Tip 2 diyabet, hipertansiyon ve kalp damar hastalıklarında çok ciddi artışlar meydana geldiğini dile getirerek, obezite ve obeziteye bağlı olarak gelişen hastalıkların da insan sağlığını tehdit eden hastalıkların başında yer aldığını vurguladı.

Özcan, "obezitede vücutta artan iltihabın insülin direnci ve Tip 2 diyabete yol açtığı" yönündeki hipotezin, son 15 yıldır birçok diyabet bilim adamı tarafından savunulduğunu vediyabet alanında kabul gördüğünü ifade ederek, yaptıkları son çalışmayla 15 yıllık bu dogmayı yıkacak bir buluşa imza attıklarını söyledi.

Bu konudaki çalışmalarının Nature Medicine'de 4 Eylül 2011 tarihinde yayımlandığını kaydeden Özcan, şunları anlattı:

"Yaptığımız çalışma; 'P38 MAPK' adı verilen, vücutta iltihabın hücre içerisinde etkisini göstermesi için gerekli ve çok önemli olan bir proteinin, yüksek derecede obez ve Tip 2 diyabetli farelerin karaciğerinde genetik yöntemlerle aktive edildiğinde, kan şekerinin normale döndüğünü gösterdi. 'P38 MAPK' adı verilen proteinin 'X-Box binding protein 1 (XBP1)' denilen bir başka proteini kimyasal olarak modifiye ettiğini bulduk. Bu kimyasal modifikasyonun 'XBP1'in etkisini çok ciddi bir şekilde artırdığını ve 'XBP1'in de kan şekerini düşürdüğünü gördük."

Özcan, iltihap ile tetiklenen sinyallerin "P38 MAPK" protein üzerinden "XBP1" proteinini aktive ettiğini gösterdiklerini de vurgulayarak, şöyle devam etti:

"Obezitede vücutta artan iltihabın düşünüldüğünün aksine kan şekeri üzerine yararlı etkileri olduğunu kanıtladık. Şu anda var olan dogmanın aksine, vücuttaki iltihabın hücre üzerinde etkisini gösteren ve 'sitokin' diye adlandırılan proteinlere karşı obezitede direnç gelişiyor olabileceğini ve aslında gelişen bu 'sitokin' direncinin ve dolayısıyla iltihabın etkisini gösterememesi sonucunda insülin direnci ve Tip 2 diyabetin gelişiyor olabileceğini düşünüyoruz."